„Jak mam odnaleźć sens życia na trzeźwo? Duszą towarzystwa byłem zawsze po spożyciu sporej ilości alkoholu. Jak trzeźwiałem robiłem się agresywny, obrażałem najbliższych. Nie wiem, czy ktokolwiek z moich bliskich, znajomych będzie chciał ze mną rozmawiać. Byłem straszny, chciałbym ich przeprosić. Ciągle jednak poszukuje sensu życia, próbuję odpowiedzieć sobie na pytania o dalsze życie i coraz bardziej ufam, że będzie dalsze trzeźwe życie, że będzie coś co pozwoli mi żyć w trzeźwości”

Darek lat 40

Zawsze jest jakieś „ale”, które powoduje nasz powrót do nałogu. Właśnie brak asertywności i pewności siebie jest częstym problemem osób uzależnionych. To prawda, że każdy pretekst jest dobry, aby ponownie spróbować dawnego życia i za każdym razem wydaje się, że będziemy kontrolować sytuację. Niestety to nie jest takie proste, opanowanie sytuacji zdarza się bardzo rzadko.

Ostatnie spotkanie na warsztatach terapeutycznych było poświęcone w dużej części temu zagadnieniu. Asertywność jest przeciwwagą dla gniewu i agresji.

Asertywność to umiejętność wyrażania opinii, krytyki, potrzeb, życzeń, odmawiania w sposób nieuległy i nieraniący innych. Zachowanie asertywne polega na uznawaniu, że jest się tak samo ważnym, jak inni, na reprezentowaniu własnych interesów z uwzględnieniem interesów drugiej osoby.

Bywają sytuacje, gdy pomimo trudu i szczerych chęci nie potrafimy poradzić sobie z emocjami. Przerastają nas one i utrudniają życie. W takich sytuacjach pomaga werbalizacja uczuć przed inną osobą. Może nią być małżonek, przyjaciel, osoba duchowna, kierownik duchowy czy terapeuta. Rozmowa o uczuciach, analizowanie ich przed drugim człowiekiem jest rzeczą trudną, ponieważ dotykamy spraw najbardziej osobistych i intymnych; życiowych zranień, grzechów, nałogów, błędów, które nas bolą. Niemniej pozwala zaakceptować i zrozumieć siebie, a także innych.

Asertywność nie jest cechą wrodzoną należy ją wypracować w ciągu życia, a wtedy odmowa innym nie będzie dla nas problemem.

„Już tu nie wrócę, przecież ja mam o kogo walczyć, i kogo chronić. Chcę jak najszybciej wyjść. Swoje odpokutowałem, zresztą słusznie, mam wiarę w swoją siłę.” Słowa te popłynęły z ust osadzonego na rozpoczęcie wczorajszych warsztatów podstawowej terapii uzależnień. Takie deklaracje i świadectwa mają dużą moc i stanowią paliwo napędzające dla uczestników warsztatów.

Podczas spotkania dyskutowano o łatwej dostępności narkotyków i wciąż jeszcze powszechnej społecznej akceptacji nadmiernego spożywania alkoholu. Uczestnicy zajęć podkreślali, że w dużej części środowisk, w których się wychowywali była zmowa milczenia i ciche przyzwolenie na zażywanie wszelkiego rodzaju „wspomagaczy”. Niektórym udało się uciec, a im nie. Czy mają żal i poczucie krzywdy? Czasami jeszcze tak, ale mają już coraz więcej narzędzi do przeżywania swego życia w abstynencji.

„Każdy chce być wolny, a ja się tego boję, nie ufam sobie, nie wiem co mógłbym robić na wolności. Urodziłem się w wiezieniu, czy w więzieniu umrę?- takie z kolei wyznanie jednego z osadzonych spowodowało moment zadumy i rozrachunku z dotychczasowym życiem. Jeszcze powrócimy nie raz to tego wątku.

RÓŻANIEC TO MOJA NADZIEJA – tymi słowami zaczął swoją wypowiedź jeden z uczestników poniedziałkowych warsztatów terapeutycznych. Tęsknota, strach i niepewność to najczęstsze emocje towarzyszące osadzonym. Jak sobie z nimi radzić, jak rozładować napięcie, tego właśnie będziemy próbować nauczyć uczestników terapii. Każdy z nas posiada jakieś techniki obronne przed zagrożeniami, ale czasem beznadzieja sytuacji w jakiej się znaleźliśmy prowadzi nas do rozpaczy.

„Każdy z nas miał taki telefon, po którym mówił , po co ja dzwoniłem, dlaczego ja to powiedziałem, itp., w takich chwilach sięgam po różaniec, który po chwili modlitwy daje mi nadzieję i ukojenie” – te słowa jednego z osadzonych odsłoniły kolejne bolesne aspekty życia uzależnionych.

„Ja zawsze idę na maxa i sam nie wiem kiedy się zapętlam, odkrywam się bardzo szybko i bardzo łatwo mnie zranić. Nie chce już być raniony, nie chcę ranić, nie chce przepraszać za rzeczy, których nie zrobiłem, nie rozumiem. Rozmowy podczas tych zajęć pozwalają mi na zrozumienie pewnego schematu w jakim działam. Bardzo bym chciał zrozumieć pewne rzeczy…” – to kolejna emocjonalna wypowiedź człowieka, który zaczął zastanawiać się nad swoim życiem.

Podczas naszych cotygodniowych spotkań na warsztatach terapii wyłoniła się potrzeba spotkań indywidualnych. Ogrom problemów i ciężar przeszłości są dla niektórych osadzonych zbyt dużym obciążeniem i wyszli z inicjatywą indywidualnych spotkań z terapeutą.

Jedno wyznanie osadzonego zapadło w pamięci wszystkich uczestników, „umarłem za życia, nic nie jest wstanie mnie przestraszyć, widmo śmierci też mnie nie przeraża”. Długotrwałe uzależnienie od alkoholu spowodowało stan zobojętnienia na otaczający świat. Jedyne co wzbudza w nim emocje to chora matka, sądzi również, że to ona odczuła najbardziej tragiczne skutki jego uzależnienia. Podjął decyzję, że w razie jej śmierci nie chce uczestniczyć w pogrzebie (ze względów proceduralnych musiałby być skuty kajdankami). W obliczu tych tragicznych wyznań należ poszukać motywacji i sensu walki o lepsze życie. Jest to ogromne wzywanie, na które postaramy się odpowiedzieć podczas dalszych naszych spotkań.